کاربرد خصوصیات توپوگرافی و رگرسیون لجستیک در پیش‌بینی مکانی تیپ جنگل (مطالعه موردی: سری یک جنگل شصت‌کلاته گرگان)

این تحقیق با هدف پیش‌بینی احتمال حضور تیپ‌های جنگلی با استفاده از رابطه آنها با متغیرهای توپوگرافی در سری یک جنگل آموزشی شصت‌کلاته گرگان، به مساحت 1714 هکتار انجام شد. نمونه‌‌برداری براساس ترکیبی از روشهای منظم- تصادفی (سیستماتیک) و خوشه‌ای- تصادفی انجام شد و 249 قطعه نمونه با مساحت 1/0 هکتار در سطح منطقه (به‌غیر از مناطق جنگل‌کاری شده) برداشت گردید. نوع گونه و قطر برابرسینه درختان با اندازه بیش از 5/12 سانتی‌متر برداشت و موقعیت جغرافیایی در هر قطعه نمونه‌ با دستگاه GPS ثبت شد. در هر قطعه نمونه با توجه به سهم بیشتر درختان قطور در تاج‌پوشش، 10 درخت قطور انتخاب و درصد فراوانی هر گونه برای تعیین تیپ محاسبه گردید. چهار تیپ انجیلی- افرا همراه با ممرز، راش- ممرز، ممرز- انجیلی و بلوط- ممرز در قطعات نمونه تفکیک شدند. خصوصیات توپوگرافی اولیه و ثانویه از مدل رقومی زمین تهیه و مقادیر آنها در محل قطعات نمونه استخراج گردید. به‌منظور ارائه مدل پیش‌بینی تیپ‌های جنگلی با استفاده از متغیرهای زمین، از رگرسیون لجستیک استفاده شد. مدل‌سازی با استفاده از 70 درصد نمونه‌ها انجام و نقشه هر یک از تیپ‌ها با تعمیم مدل‌ها در محیط GIS تهیه گردید. ارزیابی نتایج مدل‌های بدست آمده با استفاده از 30 درصد باقیمانده نمونه‌ها انجام و صحت کلی برای هر یک از مدل‌ها بدست آمد. نتایج ارزیابی صحت نشان داد که مدل‌های پیش‌بینی مکانی تیپ‌های جنگلی برای دو تیپ راش- ممرز و بلوط- ممرز که دامنه بوم‌شناختی محدودتری نسبت به دو تیپ ممرز- انجیلی و انجیلی- ممرز همراه با افرا دارند، بهتر با واقعیت تطابق دارد. نتایج همچنین نشان داد که ارتفاع از سطح دریا، پتانسیل تابش ‌خورشید و جهت شیب با توجه به حضور آنها در مدل، مهمترین عوامل کنترل کننده تیپ‌های جنگلی در منطقه مورد مطالعه هستند.